Του Δημήτρη Τσιόντη
Δόκτωρ των αρχαιολογικών Επιστημών
Ο Πολύβιος την χαρακτηρίζει σαν το πιο πλούσιο, οχυρωμένο και ισχυρότερο κέντρο της Ηπείρου.
Η πόλη της Φοινίκης απλώνεται στην καρδιά του πραγματικού κάμπου του Βούρκου του Δελβίνου, γύρω στα 9 χλμ. ανατολικά των Αγ. Σαράντα (αρχαίος Ονχυσμός). Σε μια ράχη με υψόμετρο 290 μ. πάνω απ' τη θάλασσα, μια επιφάνεια στην κορυφή της ευνοϊκή για κατοικία. Κατέχει μια πλατιά θέα όλου του κάμπου του Βούρκου και μέχρι το Βουθρωτό. Είναι οχυρωμένη με τοίχους μάκρους 5 χλμ., συνορεύοντας μια επιφάνεια των 57 εκταρίων και από το μέγεθος έρχεται αμέσως μετά από την Απολλωνία και
το Δυρράχιο, ενώ στην Ήπειρο ύστερα από την Αμβρακία και μεγαλύτερη από την Αντιγονέα.
Οι αρχαιολογικές ανασκαφές και το υλικό τους μας δίνουν την δυνατότητα να καθορίσουμε τις κυριότερες περιόδους στις οποίες έχει περάσει η μακρόχρονη ιστορία της ανάπτυξης της.
Η πόλη θεμελιώθηκε στα τέλη του V έως τα μέσα του IV αιώνα π.Χ. όταν γεννήθηκαν και μερικές άλλες πόλεις και σχηματίστηκε το κράτος της Ηπείρου.
Η Φοινίκη αναφέρεται σαν πόλη στον κατάλογο των Θεοροδόκων στην Επίδαυρο, που χρονολογείται το έτος 370 π.Χ. Σ' αυτήν την εποχή είχε σχηματιστεί με όλα τα συστατικά της. Η αρχή της ζωικής ύπαρξης πρέπει να την αναζητήσουμε κατά τα τέλη του V αιώνα π.Χ. Αυτό το στηρίζουν και οι ανακαλύψεις των νομισμάτων της Θεσσαλίας, Κέρκυρας, Κορίνθου και Συρακούσας, που έχουν κοπεί στις αρχές του IV αιώνα π.Χ.
Η πόλη από την αρχή είχε αναπτυχθεί στις κοινωνικές και εμπορικές σχέσεις με τις άλλες αρχαίες πόλεις.
Η δεύτερη περίοδος από τα μέσα του IV μέχρι τον I αιώνα π.Χ. αναπτύσσεται σαν μια κανονική πόλη και επεκτείνεται σε μια επιφάνεια των 57 εκταρίων. Οι περιφερειακοί τοίχοι με απόσταση των 5 χλμ. έχουν την ίδια τεχνική με τα άλλα Ηπειρωτικά κέντρα: Βουθρωτό, Τσούκα του Αετού, Μπόρσι κλπ. χρονολογούμενα στα μέσα του Ι αιώνα π.Χ. Στον ΙΙΙ-ΙΙ αιώνα π.Χ. η Φοινίκη έχει την πιο ορμητική ανάπτυξη, κόβει τα νομίσματα της, παίζει σημαντικό ρόλο στην οικονομική και δημόσια ζωή της Χαονίας και της Ηπείρου, προπάντων στην περίοδο της Ηπειρωτικής Ένωσης που γίνεται και πρωτεύουσα της. Σ' αυτήν την περίοδο η πόλη επικοινωνούσε με τις άλλες πόλεις διαμέσου εφτά εισόδων. Η Φοινίκη είχε τη μεγαλύτερη Ακρόπολη ανάμεσα στις άλλες αρχαίες πόλεις. Εκεί ήταν η αγορά, θησαυρός του IV αιώνα π.Χ. Ο Ναός της Αθηνάς, το γυμνάσιο και 3 πηγάδια νερού πολύ μεγάλα. Σε μια από τις πρώτες προεξοχές της δυτικής πλευράς της ράχης, ακουμπισμένο στα τείχη της Ακρόπολης βρίσκεται το θέατρο της πόλης, που από τις διαστάσεις του ισοδυναμεί με αυτό της Απολλωνίας και του Μπιλίστι.
Ανάμεσα στα αγάλματα που έχουν βρεθεί σου τραβάει την προσοχή αυτό της Άρτεμης και το πορτραίτο ενός κοριτσιού. Ο III αιώνας διακρίνεται για τα αρμονικά σχήματα, τη φρεσκάδα και την όψη τους, έργα των ντόπιων καλλιτεχνών. Όλα αυτά μαρτυρούν ότι η Φοινίκη είχε το δικό της σχολείο της γλυπτικής. Απ' αυτό το σχολείο πρέπει να είναι και το πορτραίτο που βρέθηκε στη βίλα της Ντόμπρας του Βαγγαλατιού και που σήμερα φυλάσσεται στο μουσείο των Ιωαννίνων.
Τα πηγάδια του νερού με διαστάσεις 16 Χ 10μ. και τα πολλά ίχνη των κατοίκων που φαίνονται στη βόρεια και δυτική πλευρά της ράχης μαρτυρούν πως η Φοινίκη είχε ένα μεγάλο πληθυσμό. "Φοινίκη, φοινικόπουλο μ' εννιά χιλιάδες μάρες!...", όπως λέει και το τραγούδι.
Το αρχαιολογικό υλικό που βρέθηκε είναι το ίδιο με τ' άλλα ηπειρωτικά κέντρα. Οι εργασίες μαρτυρούν για μια τοπική παραγωγή υψηλού επιπέδου. Στα μεταλλικά είδη, χάλκινα αγγεία, στολίδια και όπλα, είδη γεωργικού χαρακτήρα, οι ταφόπετρες μας δίνουν μερικά ονόματα: PEIKOLAU EUMEN, ΝΑΙ EUFRONORIOZ, NIKOLLA ANTIPATRO και ARHESTAΤΟΣ ANTIMAKU KORKYRASE. Ο τελευταίος είναι με Κερκυραϊκή καταγωγή.
Και στην Ρωμαϊκή αυτοκρατορία η Φοινίκη εξακολουθούσε ν' αναπτύσσεται και έμεινε ξανά το πολιτικό και οικονομικό κέντρο της Χαονίας και όλης της Ηπείρου.
Η μεγάλη έκταση της πόλης, τα γιγαντιαία τείχη, μαρτυρούν για τη δύναμη και τη μεγάλη ανάπτυξη της στην Ήπειρο. Και μόνον το γεγονός που η Φοινίκη ήταν η μοναδική πόλη που είχε το δικό της νόμισμα, μαρτυρεί για τη σημαντική θέση που διακατείχε στη Χαονία και την Ήπειρο.
Σαν πρώτο ηπειρωτικό κέντρο η πόλη είχε οικονομικές και μορφωτικές σχέσεις και με άλλα κέντρα πέρα από τη θάλασσα κι αυτό το μαρτυρούν τα νομίσματα που βρέθηκαν από τη Μακεδονία και μέχρι τη Μαύρη θάλασσα.
Η ανάπτυξη διαμέσου των εμπορικών οδών της ξηράς και της θαλάσσης και ιδίως διαμέσου του λιμανιού του Ονχισμού (Αγ. Σαράντα) μαρτυρούν πως η Φοινίκη ήταν μεγάλο βιοτεχνικό, γεωγραφικό και εμπορικό κέντρο, αλλά και το πρώτο κέντρο της Χαονίας και της Ηπείρου.
Τελευταία τροποποίηση στιςΚυριακή, 14 Οκτωβρίου 2012 19:51ΠΗΓΗ: http://aftonomi.gr:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου