21 Ιουλίου 2012

ΒΕΛΙΑΧΟΒΟ: ΒΟΥΝΑ – ΘΡΥΛΟΙ ΚΑΙ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΕΣ

Το κείμενο ετούτο γράφτηκε από τον Κώστα Νούσια, δημοσιεύτηκε στο Λογοτεχνικό λαϊκό Βήμα το Νοέμβριο του 1990, όπου και βραβεύτηκε με το 1ο βραβείο σε λογοτεχνικό διαγωνισμό της εφημερίδας τότε.Το ξαναδημοσιεύουμε, σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης των χωριανών μας και όχι μόνο, για μια προσέγγιση ενότητας και νόστου προς την ιδιαίτερη πατρίδα.  
 ΚΩΣΤΑΣ ΝΟΥΣΙΑΣ

Ορεινός και δύσκολος ο δρόμος για το Βελιάχοβο. Τέτοιοι είναι συνήθως οι δρόμοι προς την ομορφιά και την ύπαρξη. Αυτός ο δρόμος, πότε διασχίζει πράσινα τοπία και πότε γυμνότοπους που κι αυτοί ήταν κάποτε γεμάτοι βλάστηση και ζωή.Ομολογούν εδώ στο Βελιάχοβο κάτι που αγγίζει τα όρια του θρύλου.Κάποτε ένας διαβάτης, για γούστο αποφάσισε να ανεβεί πάνω στο Βελιάχοβο περνώντας από δέντρο σε δέντρο. Κι ήταν τόσα πολλά και τόσα πυκνά τα δέντρα που εκείνος έφτασε μέχρι το χωριό, χωρίς να αγγίξουν τα πόδια του στη γη.Αυτή η ιστορία σε μορφή θρύλου, σώθηκε έως σήμερα για να αναπλάσει ο νους μας , ασφαλώς, όχι με απόλυτη ακρίβεια την εικόνα αυτού του τόπου στα βάθη του χρόνου.Όταν περνούμε σήμερα δίπλα στο μέρος που λέγεται ‘Βρύση’, είναι σα να συναντάμε ένα κομμάτι εκείνου του παλαιού τοπίου, ασφαλώς με τις αλλοιώσεις που προκάλεσε η πάροδος του
χρόνου. Ένα βαθυπράσινο μέρος με πολλά φρουτόδεντρα, ελιές  και λαχανικά.  Είναι καταπληχτική η συστηματοποίηση της γης που ο συνεταιρισμός έχει ξανά επιστρέψει  τελευταία στους Βελιαχοβίτες. Μπαίνεις για μια στιγμή μέσα στο περιβόλι αυτό και ακούς το ελαφρύ φλοίσβισμα του νερού, το όμορφο κελαίδημα του κότσυφα σαν αισιόδοξη νότα μέσα από τη φυλλωσιά των δέντρων.Κι ενώ πλησιάζομαι στο χωριό, μα στήνει και πάλι καρτέρι ο θρύλος: Είναι η τοπωνυμία ¨ Εργαστήρι ¨που μας λέει ότι εδώ επεξεργάζονταν χίλια βαρέλια με κρασί, τα οποία τα κατεβάζανε από τη Χίλενα( τοπωνυμία στην κορυφή του βουνού Κόκκινολιθάρι) . Θρύλοι και τοπωνυμίες που μαρτυρούν τον ανθρώπινο πόθο για την άνθιση της ζωής και της φύσης.Φαίνεται ότι την αγάπη για τη γη οι πρόγονοι την έχουν περάσει σαν πράσινη σκυτάλη στα χέρια των γενεών. Αν και το νερό για την ώρα είναι ελάχιστο, το πράσινο δε λείπει ούτε από τις αυλές των σπιτιών και ούτε από τον κάμπο.Μην τυχών και αγγίξετε αυτά  τα πουρνάρια! Μεγαλόπρεπα, παμπάλαια και με τέτοια κορμοστασιά που δεν υπάρχουν άλλα στο ντουνιά! - λένε οι γονείς στα παιδιά τους.- Μα πως σου πάει ο νους να κόψεις κλαρί από το φτελιά;-μαλώνει στην κορυφή του βουνού ένα νεαρό ο μπάρμπα Κώτσης. Το ξέρεις ότι ο ξενιτεμένος, δάκρυσε όταν το διέκρινε  από τη θάλασσα, πέρα από την Κέρκυρα ; Έκλαψε , ο άνθρωπος;Ο νεαρός κατεβάζει το κεφάλι. Κάτι του θυμίζει των πολύπαθο Οδυσσέα. Και παίρνει ένα δίδαγμα:  Είναι δύσκολο να μεγαλώσει ένα δέντρο, ενώ  είναι εύκολο και ευάλωτο στους κινδύνους και τις απειλές.


ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΑΝΩ ΣΕ ΑΧΝΑΡΙΑ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ 


 Από τ΄ αριστερά ορθώνεται αγέρωχο το βουνό Κόκκινολιθάρι. Δεξιά, σαν παντοτινή σύζυγός του καμαρώνει η Μπογιά. Ενώ ανάμεσα ο Ντρουγκάνος, υπάκουος γιος τους, που ποτέ δεν τους αποχωρίζεται. Είναι και οι άνθρωποι που ποτέ δεν αποχωρίστηκαν των βουνών, αλλά ζουν ανάμεσα τους. Σύμφωνα με παλαιότερα στοιχεία, στο Βελιάχοβο αριθμούνταν κάποτε 250-300 οικογένειες. Οι πόλεμοι και οι διάφορες αρρώστιες, τα αλλεπάλληλα κύματα καταστροφής, ήρθαν και περιόρισαν το χωριό, στις 15-20 οικογένειες. Σήμερα αριθμεί 30 οικογένειες και γύρω στους 150 κατοίκους.«Αν ξεκοπεί βράχος από το Κόκκινολιθάρι, τότε επρόκειτο να πεθάνει άντρας από το χωριό!  Αν συμβεί το ίδιο από το βουνό της Μπογιάς, τότε πεθαίνει γυναίκα! Κι αν ξεκοπεί από το Ντρουγκάνο βράχος, θα πεθάνει παιδί!.. ¨έλεγαν οι παλιοί. Τόσο πολύ συνυφασμένοι ήταν οι Βελιαχοβίτες με τα βουνά του χωριού τους, που δεν τους χώριζε ούτε η ζωή, ούτε και ο θάνατος»..Κι όμως ο θάνατος, δυστυχώς ήταν πιο συχνός και από τα κατρακυλίσματα των βράχων. Να και πάλι ο θρύλος που μας ανατριχιάζει: «Κάποτε στη Χίλενα μια γυναίκα δούλευε το χωράφι της. Είχε τον άντρα της στον πόλεμο και αναγκάστηκε να δουλεύει η ίδια τη γη, έχοντας κοντά της και το μικρό παιδί, το οποίο είχε αφήσει κάτω από τον ίσκιο μιας βαλανιδιάς. Είχε ξεχαστεί πίσω από τη δουλειά, όταν άκουσε τα κλάματα του μωρού που το είχε αρπάξει και το ανέβαζε στον ουρανό ένα μεγάλο γεράκι. Η καημένη μάνα έβλεπε το παιδί της να χάνεται στους γκρεμούς και  στο χάος και παρηγοριά δεν είχε».


ΟΙ ΘΡΥΛΟΙ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ 


 Ψηλά στον αυχένα που συνδέει το βουνό του Ντρουγκάνου με το Κόκκινολιθάριβρίσκεται ένα μεμονωμένο δέντρο. Λένε πως εδώ ανέβλυζε μια  μεγάλη και υπέροχη πηγή. Εδώ έπαιρναν νερό οι κάτοικοι, οι βοσκοί και οι διαβάτες. Πήγε κάποτε να πάρει νερό κι ένα βοσκόπουλο. Κι ήτανε τόσο όμορφο το παιδί που η πηγή το θέλησε δικό της. Το καθρέπτισε στα λαγάρα νερά της, το μάγεψε και το παιδί ερωτεύτηκε και έπεσε πάνω στα λαγαρά νερά της και πνίγηκε. (Εδώ κάτι μας θυμίζει  από το μύθο του Νάρκισσου)..Κι όταν οι βοσκοί το βρήκαν πνιγμένο, οργισμένοι αποφάσισαν να εκδικηθούν. Βγάλανε όλοι τους τις σκούφιες και τις μάλλινες γούνες τους κι έκλεισαν την πηγή, για να μην ξαναβγεί πλέον στην επιφάνια της γης. (Ξέρανε ότι το μαλλί έχει την ιδιότητα να συγκρατεί κατά πολύ την υγρασία).Το νερό, καταδικάστηκε έτσι ώστε να μην ξαναβγεί για πολύ καιρό στην επιφάνεια, ώσπου μια μέρα βρήκε το φως απάνω γης στην Ναβαρίτσα, όπου πηγάζει μπόλικο ακόμα και σήμερα.Το νερό είναι σήμερα στο κέντρο των συζητήσεων των Βελιαχοβιτών. Δεν φτάνουν τα πηγάδια που τρέχουν από το Κοκκινολιθάρι (για το οποίο λένε ότι κολυμπάει στο νερό)αλλά θα χρειαστεί να ανέβει και η Μπίστρισσα την ανηφόρα.Η δουλειά για το νέο υδραγωγείο ξεκίνησε και συνεχίζεται. Και τότε στο Βελιάχοβο ίσως να πίνουν ξανά νερό οι 9000 σιούτες, ανάμεσα στις άλλες χιλιάδες γιδοπρόβατα που διατρέφονταν εδώ.  Έτσι θα κατεβούν και πάλι τα 1000 βαρέλια με κρασί από τη Χίλενα. Το νερό να γίνει γάλα! Το νερό να γίνει κρασί! Αυτή είναι η όμορφη προσδοκία των Βελιαχοβιτών.


ΟΙ ΘΡΥΛΟΙ ΤΗΣ ΦΩΤΙΑΣ


Φτάνουμε στην κορυφή του Ντρουγκάνου. Πάνω σε μια μικρή πεδιάδα βρίσκονται τα ερείπια ενός μοναστηριού, που το ίδιο έχει χτιστεί αντίστοιχα πάνω στα ερείπια ενός ναού. Ο ναός αυτός έχει χτιστεί  προς τιμήν του Ηφαίστου, του θεού της φωτιάς. Εδώ μάλλον επεξεργάζονταν μέταλλα, εργαλεία και άρματα. Εκείνης της εποχής. Ας θυμηθούμε για μια στιγμή το θρύλο του Στοιχειού. Το μέρος που το έκαψαν, το έχουμε εδώ σαν στην παλάμη του χεριού. Ας θυμηθούμε και το θρύλο της Μονοβίζας. Αρχίζοντας από τη Βρύση όπου βρέθηκαν σπαθιά, ως εδώ που ήταν χτισμένος ο ναός, τα ίχνη της αρχαίας ζωής έχουν συνέχεια και αποδεικνύουν πως κάποτε σε αυτή τη μεγάλη έκταση, υπήρχε ανάπτυξη. Για τους αγώνες τούτης της περιοχής υπάρχει σύγχυση και λίγα έχουν γραφτεί. μολονότι οι τοπωνυμίες μαρτυρούν πολλά.Το Βελιάχοβο έχει φυτρώσει στην κυριολεξία πάνω στους τάφους, σα να αντιδρά πεισματικά εναντίων του χάρου και της εξαφάνισης. Για τις χρονολογίες των  αμέτρητων ομαδικών σκελετών που βρέθηκαν στην εκκλησία του Αγ. Νικολάου στο κέντρο του χωριού, καθώς και σε όλο το περιθώριο, ας ασχοληθούν οι αρχαιολόγοι.Οι Βελιαχοβίτες άναψαν τη φωτιά και τη μετέτρεψαν σε φως, μαζί με πολλούς άλλους εργάτες από παντού και  ύστερα από τιτάνια εργασία στο χτίσιμο του  υδροηλεκτρικού σταθμού στους πρόποδες του βουνού Κοκκινολιθάρι, ακριβώς στην τοποθεσία που ονομάζεται Καρτέρι. Κάποτε στο ίδιο μέρος, έστηναν καρτέρια και έχυναν πάνω στους εχθρούς τη φωτιά που είχαν στα όπλα τους.



ΜΑΘΕΤΕ ΓΙΑ ΜΑΣ : Η Ιστορία μέσα στο χρόνο ΒΕΛΙΆΧΟΒΟ Β. ΗΠΕΙΡΟΣ.



Δεν υπάρχουν σχόλια: